Thuế tiêu thụ đặc biệt là gì? Quy định mới nhất 2025

Thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) là loại thuế gián thu, được áp dụng đối với một số hàng hóa và dịch vụ đặc thù nhằm điều tiết tiêu dùng, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường, và đóng góp vào ngân sách nhà nước. Tại Việt Nam, thuế tiêu thụ đặc biệt được quy định bởi Luật Thuế Tiêu Thụ Đặc Biệt số 27/2008/QH12 (sửa đổi, bổ sung qua các năm, gần nhất là Luật số 70/2014/QH13) và các văn bản hướng dẫn như Nghị định 108/2015/NĐ-CP, Nghị định 180/2024/NĐ-CP, và các thông tư của Bộ Tài chính. Với bối cảnh kinh tế số và yêu cầu hội nhập quốc tế, các quy định về thuế tiêu thụ đặc biệt đã có nhiều thay đổi để phù hợp với thực tiễn, đặc biệt trong giai đoạn 2024-2025.

>> Tham khảo: Quy định về các trường hợp được hoàn thuế.

1. Mục đích của thuế tiêu thụ đặc biệt

Thuế tiêu tụ đặc biệt được thiết kế với các mục tiêu chính sau:

• Điều tiết tiêu dùng: Hạn chế tiêu thụ các mặt hàng có hại cho sức khỏe (rượu, bia, thuốc lá) hoặc gây tác động tiêu cực đến môi trường (xăng dầu).
• Bảo vệ sản xuất trong nước: Áp thuế cao với hàng nhập khẩu để hỗ trợ các sản phẩm nội địa cạnh tranh.
• Tăng thu ngân sách: Thuế TTĐB đóng góp một phần đáng kể vào ngân sách, đặc biệt từ các mặt hàng như xăng dầu và thuốc lá.
• Thực hiện cam kết quốc tế: Đảm bảo tuân thủ các hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA, CPTPP, trong khi vẫn duy trì các biện pháp bảo vệ thị trường nội địa.

>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.

2. Đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

Theo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và các văn bản hướng dẫn, các hàng hóa và dịch vụ chịu thuế bao gồm:

2.1. Hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

• Thuốc lá điếu, xì gà và chế phẩm từ thuốc lá: Thuế suất từ 75% (2025) và dự kiến tăng dần theo lộ trình đến 2030 để giảm tiêu thụ.
• Rượu, bia:
  • Rượu từ 20 độ cồn trở lên: 65%.
  • Rượu dưới 20 độ: 35%.
  • Bia (bao gồm bia tươi, bia lon): 65%.
• Xăng dầu:
  • Xăng (trừ ethanol): 10%.
  • Dầu diesel, dầu hỏa: 7-10% tùy loại.
• Xăng sinh học (E5, E10): 8% (được ưu đãi để khuyến khích sử dụng nhiên liệu thân thiện môi trường).
• Xổ số, vé số: 15%.
• Hàng hóa khác: Điều hòa công suất trên 90.000 BTU, bài lá, vàng mã, và một số sản phẩm nhựa không phân hủy sinh học (thuế suất từ 10-15%).

>> Tham khảo: Tổng hợp các văn bản pháp luật quan trọng cho hộ kinh doanh năm 2025.

2.2. Dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt

• Kinh doanh vũ trường, massage, karaoke: 30%.
• Casino, trò chơi điện tử có thưởng: 35%.
• Kinh doanh golf (bao gồm vé chơi, dịch vụ liên quan): 20%.
• Quảng cáo thương mại (trừ quảng cáo phi lợi nhuận): 10%.

2.3. Đối tượng không chịu thuế

• Hàng hóa xuất khẩu (trừ xăng dầu bán cho phương tiện vận tải quốc tế).
• Hàng viện trợ, quà biếu không mang tính thương mại.
• Hàng tạm nhập tái xuất hoặc quá cảnh.

>> Tham khảo: Tổng hợp quy định về thuế xuất nhập khẩu.

3. Cách tính thuế tiêu thụ đặc biệt

Thuế tiêu thụ đặc biệt được tính theo công thức:

Thuế tiêu thụ đặc biệt = Giá tính thuế x Thuế suất.

• Giá tính thuế:
  • Đối với hàng sản xuất trong nước: Giá bán chưa có thuế giá trị gia tăng (GTGT).
  • Đối với hàng nhập khẩu: Giá CIF (giá hàng + cước vận chuyển + bảo hiểm) cộng với thuế nhập khẩu.
  • Đối với dịch vụ: Doanh thu chưa có thuế GTGT.

Ví dụ: Một lô rượu nhập khẩu có giá CIF 100 triệu VND, thuế nhập khẩu 20%, thuế TTĐB 65%.

• Giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt = 100 triệu + (100 triệu x 20%) = 120 triệu VND.
• Thuế TTĐB = 120 triệu x 65% = 78 triệu VND.
• Nếu chịu thêm thuế GTGT 10%: Giá tính thuế GTGT = 120 triệu + 78 triệu = 198 triệu; Thuế GTGT = 198 triệu x 10% = 19,8 triệu VND.

4. Các quy định mới về thuế tiêu thụ đặc biệt

4.1. Điều chỉnh thuế suất

Theo Nghị định 180/2024/NĐ-CP (hiệu lực từ 01/01/2025) và các văn bản sửa đổi:

• Thuốc lá: Tăng thuế suất từ 75% lên 80% từ 01/01/2026, với lộ trình tăng 5% mỗi 2 năm để giảm tiêu thụ thuốc lá theo cam kết WHO.
• Xăng dầu: Thuế suất xăng giữ ở 10%, nhưng xăng sinh học được ưu đãi giảm còn 7% từ 01/07/2025 để khuyến khích sử dụng nhiên liệu sạch.
• Đồ uống có đường: Từ 01/07/2025, đồ uống có đường (trừ sữa) chịu thuế tiêu thụ đặc biệt 10% (theo Nghị quyết 204/2025/QH15) nhằm giảm tiêu thụ đường và phòng chống bệnh không lây nhiễm.

>> Có thể bạn quan tâm: Tra cứu hóa đơn; Tra cứu hóa đơn điện tử.

4.2. Quản lý thuế trong thương mại điện tử

Theo Nghị định 117/2025/NĐ-CP (hiệu lực 01/07/2025):

• Các sản phẩm chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (rượu, thuốc lá) bán qua sàn thương mại điện tử phải chịu thuế tương tự hàng hóa thông thường.
• Sàn TMĐT có chức năng thanh toán phải khấu trừ và nộp thay thuế tiêu thụ đặc biệt cho nhà cung cấp (đặc biệt với hàng nhập khẩu).
• Hàng hóa nhập qua chuyển phát nhanh dưới 1 triệu VND không còn miễn thuế tiêu thụ đặc biệt từ 01/08/2025.

4.3. Hóa đơn điện tử

• Từ 01/06/2025, các giao dịch liên quan đến hàng hóa/dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt phải sử dụng hóa đơn điện tử (theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP).
• Hóa đơn phải ghi rõ thuế suất tiêu thụ đặc biệt và các khoản giảm trừ (nếu có).

4.4. Ưu đãi và miễn giảm

• Miễn thuế tiêu thụ đặc biệt cho xăng dầu dùng trong các hoạt động cứu hộ, nghiên cứu khoa học.
• Hàng hóa nhập khẩu để sản xuất xuất khẩu được hoàn thuế tiêu thụ đặc biệt nếu đáp ứng điều kiện kiểm tra sau thông quan.

Kết luận

Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử đáp ứng đầy đủ quy định, xin vui lòng liên hệ E-invoice để nhận được tư vấn:

CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN

• Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
• Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
• Tel : 024.37545222
• Fax: 024.37545223
• Website: https://einvoice.vn/