Những thay đổi mới nhất về mức giảm trừ gia cảnh tính thuế TNCN

Trong hệ thống thuế Việt Nam, thuế thu nhập cá nhân (TNCN) là một khoản thu quan trọng, nhằm đảm bảo công bằng xã hội và hỗ trợ ngân sách nhà nước. Một trong những yếu tố then chốt giúp giảm gánh nặng thuế cho người dân chính là “mức giảm trừ gia cảnh”. Đây là khoản tiền được trừ trực tiếp khỏi thu nhập chịu thuế, giúp bảo vệ mức sống cơ bản cho cá nhân và gia đình họ. Bài viết sẽ tổng hợp quy định mới nhất về mức giảm trừ gia cảnh mà doanh nghiệp và cá nhân cần lưu ý.

1. Khái Niệm Và Ý Nghĩa Của Mức Giảm Trừ Gia Cảnh

Mức giảm trừ gia cảnh, theo Luật Thuế TNCN số 04/2007/QH12 (sửa đổi, bổ sung năm 2012 và 2014), là khoản khấu trừ cố định từ thu nhập chịu thuế để đảm bảo người nộp thuế có đủ chi phí sinh hoạt cơ bản.

Nó bao gồm hai phần chính: giảm trừ cho bản thân người nộp thuế và giảm trừ cho người phụ thuộc.

Khoản này không phải là miễn thuế hoàn toàn mà chỉ giảm thu nhập tính thuế, giúp thuế suất lũy tiến được áp dụng trên phần còn lại. Ý nghĩa của mức giảm trừ gia cảnh rất lớn.

Đầu tiên, nó thể hiện tính nhân văn của chính sách thuế, bảo vệ nhóm thu nhập thấp và trung bình, đặc biệt là gia đình có con cái, người già hoặc người khuyết tật.

Thứ hai, nó khuyến khích lao động và tiêu dùng, vì người dân không phải nộp thuế trên toàn bộ thu nhập.

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), các nước phát triển thường điều chỉnh mức giảm trừ theo lạm phát để tránh “thuế ngầm” do giá cả tăng.

Ở Việt Nam, chính sách này giúp giảm bất bình đẳng, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế sau đại dịch COVID-19 và lạm phát gần đây.

>> Tham khảo: Hóa đơn điện tử; Báo giá hóa đơn điện tử.

2. Lịch Sử Phát Triển Và Quy Định Hiện Hành

Luật Thuế TNCN được ban hành năm 2007, với mức giảm trừ ban đầu là 4 triệu đồng/tháng cho bản thân và 1,6 triệu đồng cho mỗi người phụ thuộc. Năm 2012, theo Luật sửa đổi, mức này tăng lên 9 triệu và 3,6 triệu đồng. Đến năm 2020, Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) điều chỉnh lên 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm) cho bản thân và 4,4 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020. Sự điều chỉnh này nhằm đối phó với lạm phát và tăng thu nhập bình quân đầu người.

Tính đến năm 2025, mức giảm trừ gia cảnh vẫn giữ nguyên theo Nghị quyết 954/2020. Cụ thể:

• Bản thân người nộp thuế: 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm).
• Mỗi người phụ thuộc: 4,4 triệu đồng/tháng (52,8 triệu đồng/năm).

Người phụ thuộc được quy định tại Điều 19 Luật Thuế TNCN, bao gồm: con cái dưới 18 tuổi hoặc trên 18 tuổi đang học tập, không có thu nhập hoặc thu nhập thấp (dưới 1 triệu đồng/tháng); vợ/chồng không có khả năng lao động; cha mẹ già, anh chị em khuyết tật… Để được giảm trừ, người nộp thuế phải đăng ký và chứng minh mối quan hệ qua giấy tờ như giấy khai sinh, sổ hộ khẩu.

Quy trình áp dụng: Khi tính thuế TNCN từ tiền lương, tiền công, tổ chức chi trả khấu trừ tạm tính hàng tháng. Cuối năm, cá nhân quyết toán tại cơ quan thuế nếu có thu nhập từ nhiều nguồn. Công thức cơ bản: Thu nhập chịu thuế = Tổng thu nhập – Các khoản miễn thuế – Giảm trừ gia cảnh – Các khoản khấu trừ khác (như bảo hiểm bắt buộc, từ thiện).

>> Tham khảo: Hướng dẫn chi tiết kê khai thuế GTGT đầu ra.

3. Thay Đổi Mới Nhất Năm 2025-2026

Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng với Luật Thuế TNCN sửa đổi (Luật số 56/2024/QH15, hiệu lực từ 01/01/2025), nhưng mức giảm trừ gia cảnh chỉ được điều chỉnh cụ thể qua Nghị quyết 110/2025/UBTVQH15, thông qua ngày 17/10/2025 tại Phiên họp thứ 50 của UBTVQH. Nghị quyết này bãi bỏ Nghị quyết 954/2020 và áp dụng mức mới từ ngày 01/01/2026, cho kỳ tính thuế năm 2026.

Mức mới:

• Bản thân người nộp thuế: 15,5 triệu đồng/tháng (186 triệu đồng/năm), tăng 4,5 triệu đồng so với mức cũ.
• Mỗi người phụ thuộc: 6,2 triệu đồng/tháng, tăng 1,8 triệu đồng.

Lý do thay đổi: Theo UBTVQH, mức cũ không còn phù hợp do lạm phát tích lũy từ 2020-2025 khoảng 20-25%, thu nhập bình quân đầu người tăng từ 3.500 USD lên khoảng 5.000 USD. Điều chỉnh nhằm giảm gánh nặng thuế cho tầng lớp trung lưu, hỗ trợ phục hồi kinh tế sau suy thoái toàn cầu. Chính phủ sẽ linh hoạt điều chỉnh mức này dựa trên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và thu nhập cơ bản, tránh tình trạng “leo thang thuế” do lạm phát.

>> Tham khảo: Các nguyên tắc lập và trình bày Báo cáo tài chính theo Thông tư 99/2025/TT-BTC áp dụng từ 01/01/2026.

Ngoài ra, Luật sửa đổi giảm bậc thuế lũy tiến từ 7 xuống 5 bậc, giữ mức cao nhất 35% cho thu nhập trên 100 triệu đồng/tháng (thay vì 80 triệu). Bậc thuế mới: 5% (đến 10 triệu), 15% (10-30 triệu), 25% (30-60 triệu), 30% (60-100 triệu), 35% (trên 100 triệu). Sự kết hợp giữa giảm trừ gia cảnh và bậc thuế mới giúp nhiều hộ gia đình tiết kiệm đáng kể.

Giả sử một cá nhân cư trú tại Việt Nam có thu nhập 25 triệu đồng/tháng từ tiền lương (không có thu nhập khác), khấu trừ bảo hiểm bắt buộc khoảng 2,5 triệu đồng/tháng, và có 1 người phụ thuộc (con cái).

• Theo mức cũ (2025): Thu nhập chịu thuế = 25 – 2,5 – 11 – 4,4 = 7,1 triệu đồng/tháng. Thuế = (5 triệu x 5%) + (2,1 triệu x 10%) = 0,25 + 0,21 = 0,46 triệu đồng/tháng.
• Theo mức mới (2026): Thu nhập chịu thuế = 25 – 2,5 – 15,5 – 6,2 = 0,8 triệu đồng/tháng. Thuế = 0,8 triệu x 5% = 0,04 triệu đồng/tháng. Tiết kiệm khoảng 0,42 triệu đồng/tháng.

Với thu nhập 17 triệu đồng/tháng (không phụ thuộc), theo mức mới, sau trừ bảo hiểm và giảm trừ, thu nhập chịu thuế âm, nên miễn thuế hoàn toàn. Đối với gia đình có 2 người phụ thuộc, thu nhập lên đến 31 triệu đồng/tháng cũng có thể miễn thuế.

>> Tham khảo: Quy định về khấu trừ và nộp thay thuế GTGT với sàn thương mại điện tử.

Tác động kinh tế: Theo ước tính của Bộ Tài chính, thay đổi này sẽ giảm thu ngân sách khoảng 10-15 nghìn tỷ đồng/năm, nhưng bù đắp bằng tăng tiêu dùng và đầu tư. Xã hội: Giảm bất bình đẳng, hỗ trợ phụ nữ và gia đình trẻ, đặc biệt ở đô thị nơi chi phí sinh hoạt cao. Tuy nhiên, cần cải thiện quản lý để tránh lạm dụng (như đăng ký người phụ thuộc giả mạo).

Kết Luận

Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử đáp ứng đầy đủ quy định, xin vui lòng liên hệ E-invoice để nhận được tư vấn:

CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN

• Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
• Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
• Tel : 024.37545222
• Fax: 024.37545223
• Website: https://einvoice.vn/