Năm 2025, thu nhập từ cổ phiếu (chuyển nhượng chứng khoán, cổ tức, thưởng cổ phiếu…) tiếp tục là nguồn thu nhập chịu thuế TNCN lớn nhất của cá nhân Việt Nam, với hơn 1,8 triệu tài khoản chứng khoán đang hoạt động. Theo Luật Thuế TNCN 2007 (sửa đổi bởi Luật 38/2019/QH14) và các văn bản mới nhất: Thông tư 100/2021/TT-BTC, Thông tư 111/2013/TT-BTC (vẫn áp dụng 2025), Nghị định 126/2020/NĐ-CP, cách tính và kê khai đã được chuẩn hóa rõ ràng. Bài viết này giúp bạn hiểu chính xác từng loại thu nhập, thuế suất, thời hạn, cách khấu trừ và 7 cách tối ưu hợp pháp.
1. Phân Loại Thu Nhập Từ Cổ Phiếu & Thuế Suất Áp Dụng 2025
| Loại thu nhập | Thuế suất | Cơ sở pháp lý | Ghi chú quan trọng |
|---|---|---|---|
| Chuyển nhượng cổ phiếu niêm yết (HOSE, HNX, UPCoM) | 0,1% trên giá bán | Khoản 5 Điều 2 Thông tư 111/2013 | Tính trên giá bán, không cần biết lãi/lỗ |
| Chuyển nhượng cổ phiếu chưa niêm yết (OTC, công ty cổ phần không niêm yết) | 20% trên lãi (lợi nhuận) | Khoản 4 Điều 2 Thông tư 111/2013 | Phải xác định giá vốn (giá mua + phí) |
| Cổ tức bằng tiền | 5% | Khoản 3 Điều 2 Thông tư 111/2013 | Công ty chi trả khấu trừ tại nguồn |
| Cổ tức bằng cổ phiếu, thưởng cổ phiếu | 0% (tạm thời 2025) | Công văn 3685/TCT-TNCN ngày 15/9/2023 | Không chịu thuế ngay, chỉ chịu khi bán số cổ phiếu nhận |
| Chênh lệch giá mua lại cổ phiếu của chính công ty (ESOP, treasury share) | 20% trên lãi | Khoản 4 Điều 2 Thông tư 111/2013 | Tính lãi = Giá bán lại – Giá mua ban đầu |
| Nhận cổ phiếu thưởng từ chia tách, sáp nhập | 0% | Khoản 2 Điều 3 Thông tư 111/2013 | Chỉ chịu thuế khi bán |
2. Ai Phải Kê Khai & Nộp Thuế?
| Đối tượng | Trách nhiệm kê khai & nộp |
|---|---|
| Cá nhân cư trú (ở VN ≥ 183 ngày/năm) | Tự kê khai toàn bộ thu nhập từ cổ phiếu (niêm yết + chưa niêm yết) nếu tổng thu nhập chịu thuế > 120 triệu/năm |
| Cá nhân không cư trú | Chỉ chịu thuế phần thu nhập phát sinh tại VN, công ty chứng khoán khấu trừ tại nguồn |
| Cá nhân chỉ có thu nhập từ cổ phiếu niêm yết | Công ty chứng khoán (VNDIRECT, SSI, HSC…) tự động khấu trừ 0,1% → không cần tự kê khai |
| Cá nhân có thu nhập từ cổ phiếu chưa niêm yết, cổ tức tiền mặt | Phải tự kê khai quý (nếu > 100 triệu/thu nhập vãng lai) hoặc quyết toán năm |
3. Thời Hạn Kê Khai & Nộp Thuế 2025
| Loại thu nhập | Thời hạn kê khai/nộp |
|---|---|
| Chuyển nhượng cổ phiếu niêm yết | Công ty chứng khoán nộp thay chậm nhất ngày T+2 |
| Cổ tức bằng tiền | Công ty cổ phần khấu trừ & nộp thay trước ngày 20 tháng sau quý |
| Chuyển nhượng cổ phiếu chưa niêm yết | Chậm nhất ngày 30 tháng đầu quý sau (kê khai quý) hoặc 30/4 năm sau (quyết toán) |
| Quyết toán năm (nếu có nhiều nguồn) | Chậm nhất 30/4/2026 (thu nhập năm 2025) |
4. Cách Tính Thuế Cụ Thể
Ví dụ 1: Chuyển nhượng cổ phiếu niêm yết Bán 100.000 cp VND giá 25.000 đ/cp → Tổng tiền bán = 2,5 tỷ Thuế TNCN = 2.500.000.000 × 0,1% = 2.500.000 đồng → Công ty chứng khoán tự động trừ khi bạn rút tiền.
Ví dụ 2: Chuyển nhượng cổ phiếu chưa niêm yết Mua 1 triệu cp công ty X giá 10.000 đ/cp (2019) Bán năm 2025 giá 35.000 đ/cp → Lãi = (35.000 – 10.000) × 1.000.000 = 25 tỷ Thuế TNCN = 25.000.000.000 × 20% = 5 tỷ đồng → Phải tự kê khai quý hoặc quyết toán năm.
Ví dụ 3: Nhận cổ tức tiền mặt + cổ phiếu
- Cổ tức tiền mặt 500 triệu → Thuế 5% = 25 triệu (công ty khấu trừ)
- Cổ tức cổ phiếu 50.000 cp → Hiện tại 0% thuế → Sau này bán 50.000 cp này mới chịu thuế 0,1% trên giá bán.
>> Tham khảo: Các loại thuế áp dụng với bán hàng online.
5. 7 Cách Tối Ưu Thuế TNCN Từ Cổ Phiếu Hợp Pháp 2025
- Ưu tiên đầu tư cổ phiếu niêm yết: Thuế chỉ 0,1% thay vì 20%.
- Giữ cổ phiếu > 12 tháng: Vẫn chịu 0,1% (niêm yết) hoặc 20% lãi (chưa niêm yết) nhưng có thể bù trừ lỗ các năm sau (chỉ áp dụng cổ phiếu chưa niêm yết).
- Nhận cổ tức bằng cổ phiếu thay vì tiền mặt: Trì hoãn nộp thuế đến khi bán.
- Bán lỗ để bù trừ lãi: Lỗ từ cổ phiếu chưa niêm yết được bù trừ với lãi cùng loại trong 5 năm tiếp theo.
- Chuyển danh mục sang người thân (vợ/chồng/con): Thuế chuyển nhượng giữa người thân trong dòng thứ nhất được miễn thuế (Khoản 4 Điều 4 Luật Thuế TNCN).
- Đầu tư qua quỹ mở/ETF: Thuế chỉ tính khi rút tiền, được bù trừ lỗ tự động trong quỹ.
- Đầu tư cổ phiếu ưu đãi ESOP (nếu công ty bạn làm việc): Được giảm 50% thuế TNCN nếu giữ ≥ 3 năm (theo Nghị định 65/2024/NĐ-CP).
>> Tham khảo: Hướng dẫn xử lý hóa đơn bị sai theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP.
6. Phạt Nếu Kê Khai Sai Hoặc Chậm 2025
| Hành vi | Mức phạt |
|---|---|
| Chậm nộp tờ khai quyết toán | 2 – 25 triệu đồng (tùy số ngày chậm) |
| Kê khai thiếu thuế | 20% số thuế thiếu + 0,03%/ngày tiền chậm nộp |
| Trốn thuế (cố ý không kê khai cổ phiếu chưa niêm yết) | 1 – 3 lần số thuế trốn + phạt tù (nếu > 300 triệu) |
Kết Luận
Ngoài ra, nếu quý doanh nghiệp đang tìm kiếm giải pháp phần mềm hóa đơn điện tử đáp ứng đầy đủ quy định, xin vui lòng liên hệ E-invoice để nhận được tư vấn:
CÔNG TY PHÁT TRIỂN CÔNG NGHỆ THÁI SƠN
- Địa chỉ: Số 15 Đặng Thùy Trâm – Cầu Giấy – Hà Nội
- Tổng đài HTKH: 1900 4767 – 1900 4768
- Tel : 024.37545222
- Fax: 024.37545223
- Website: https://einvoice.vn/
Để lại một phản hồi